Đường đồng mức là gì? Hướng dẫn cách vẽ đường đồng mức chuẩn xác

Trong công tác đo đạc địa hình, khái niệm đường đồng mức được sử dụng rất nhiều trong việc tính toán vị trí. Vậy đường đồng mức là gì, cách vẽ đường đồng mức như thế nào, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

Đường đồng mức là gì?

Trong địa lý, đường đồng mức hay đường bình độ là những đường lượn sóng thể hiện trên bản đồ nhằm mô tả độ cao của địa hình (đề cập trong bài học Đường đồng mức là gì địa lý lớp 6). Dựa theo tỷ lệ của bản đồ so với thực tế mà các khoảng cao ở đây có thể là 1m, 5m hay 10m.

Trong công tác đo đạc địa hình, các ký sư thường sử dụng bản đồ để tính toán vị trí mặt bằng cần đo với các đường đồng mức được thể hiện cực chi tiết. Địa hình có độ dốc sẽ thể hiện bằng các đường đồng mức gần nhau, ngược lại nếu các đường đồng mức nằm xa nhau sẽ thể hiện địa hình có độ thoải.

Đặc điểm của đường đồng mức

Trong bản đồ, để xác định độ cao của một điểm nằm ở khoảng giữa 2 đường đồng mức, chúng ta sẽ dựng một đường vuông góc gần nhất của điểm đó với 2 đường đồng mức. Khoảng cách giữa 2 giao điểm với 2 đường đồng mức trên gọi là khoảng cách tại vị trí điểm đang xét. Sử dụng tính chất tam giác đồng dạng để xác định độ cao của điểm đó với đường đồng mức thấp hơn, từ đó có thể xác định được độ cao của điểm cần đo.

Trong công tác khảo sát và đo đạc địa hình, nhất là đối với những công trình thi công san lấp, việc đọc bản đồ quy hoạch và vô cùng quan trọng. Theo đó, người thực hiện cần nắm được những đặc điểm cụ thể của đường đồng mức như sau:

• Các đường đồng mức không giao nhau và cũng không nằm song song với nhau.
• Các ngọn đồi sẽ được biểu thị bởi các đường đồng mức cao hơn so với trung tâm.
• Tất cả các điểm nằm trên cùng 1 đường đồng mức sẽ có độ cao tương tự nhau.
• Các đường đồng mức nằm kề nhau sẽ có sự chênh lệch cùng 1 giá trị, được gọi là khoảng cao đều.

Từ những đặc điểm trên, các nhà kỹ thuật có thể biểu thị và đọc bản đồ địa hình chính xác và trực quan nhất, từ đó có thể tính toán để đưa ra phương án thi công khả thi, tránh được những sai sót hoặc khó khăn trong quá trình xây dựng.

Các loại đường đồng mức

Sau khi đã hiểu được đường đồng mức là gì, hãy cùng nghiên cứu kỹ hơn về các phân loại đường đồng mức. Theo đó, trong bản đồ địa hình, có 4 loại đường đồng mức khác nhau:

• Đường đồng mức cái: biểu thị bằng các nét liền đậm.
• Đường đồng mức con: biểu thị bằng các nét liền mảnh.
• Đường đồng mức giữa ½
• Đường đồng mức phụ: các nét đứt được thêm vào trong trường hợp cần thiết.

Thông thường, cứ 2 đường đồng mức cái liên tiếp sẽ chứa 4 đường đồng mức con. Người vẽ cần phải tính toán chính xác để có thể phác họa đúng thực tế địa hình, từ đó đưa ra phương án xây dựng phù hợp.

Bên cạnh việc tạo ra các cao độ trung gian trên bản đồ, đường bình độ còn thể hiện được các loại cấu trúc như đạp, cầu hoặc các làn đường, giúp cho việc đọc bản đồ địa hình dễ dàng hơn.

Hướng dẫn cách xác định đường đồng mức trong trắc địa

Bản đồ giấy thông thường sẽ rất hữu dụng cho việc lên kế hoạch các chuyến du lịch, thám hiểm, tuy nhiên không có ích nếu bạn cần xác định phương hướng một cách chính xác. Bản đồ địa hình với các đường đồng mức sẽ giúp bạn nắm chắc được địa hình theo 3 chiều như sau:

• Thể hiện độ dốc của địa hình: bạn sẽ thấy các đường đồng tâm, mỗi đường chỉ một cao độ khác nhau của địa hình. Nếu các đường này nằm càng gần nhau thì độ dốc càng lớn, càng xa thì độ dốc càng nhỏ, đường đi sẽ thoải mái, dễ dàng hơn.
• Thể hiện hình dạng của địa hình: các đường đồng tâm nằm sát cạnh nhau sẽ cho chúng ta biết đó chính là đỉnh nút, giữa các đỉnh núi là đèo và thung lũng.
• Khoảng cao đều: thông thường, khoảng cao đều (sự chênh lệch độ cao giữa 2 đường đồng mức liên tiếp nhau) sẽ được ghi rõ ở phần ghi chú của bản đồ. Tuy nhiên giữa các loại bản đồ cũng như mỗi quốc gia sẽ có những quy ước khác nhau về đại lượng này.

Bên cạnh việc thể hiện độ cao, đôi khi các đường đồng mức còn được dùng để thể hiện độ sâu. Những đường đồng mức dạng này sẽ được đánh dấu gạch ngang hướng vào bên trong, ám chỉ khu vực bị thụt sâu. Khi tiến đến gần các khu vực này, bạn sẽ thấy độ cao dần giảm xuống.

Trên đây là những thông tin mà chúng tôi muốn cung cấp nhằm giải đáp cho câu hỏi Đường đồng mức là gì? Mong rằng trong bài viết trên đây, bạn đã có được những kiến thức cần thiết và hữu ích.